Ontheffing speedpedelec voor het fietspad

Een speedpedelec is een snelle elektrische fiets. Je blijft trapondersteuning houden als je harder dan 25 km/u fietst. De fiets kan tot 45 km/u.
Veel mensen gebruiken de speedpedelec voor ritten van 10 tot 50 km, bijvoorbeeld van en naar werk. Zo gebruiken ze minder vaak de auto. Dit zorgt er voor dat de stad beter bereikbaar is.

De provincie Utrecht en een aantal gemeenten willen het gebruik van de speedpedelec stimuleren. Dit willen ze omdat een speedpedelec vaak een autorit vervangt en minder ruimte inneemt. Ook is het beter voor het milieu én goed voor je gezondheid.

Nu gelden dezelfde regels als voor een bromfiets. Dat betekent dat je moet rijden op het (brom)fietspad. Als dat er niet is, dan moet je op de rijbaan. Verder geldt ook nog:

• Laat je (digitale) ontheffing zien bij controle
• Rijd voorzichtig en houd je aan de verkeersregels
• Maximaal 30 km/u op het fietspad
• Breng niemand in gevaar

Houd je je niet aan de regels? Dan kan de ontheffing direct worden ingetrokken.

De ontheffing geeft toestemming om fietspaden in de bebouwde kom te gebruiken van deelnemende gemeenten en op alle provinciale fietspaden in de regio Utrecht. Op www.utrecht.nl/speedpedelec(Verwijst naar een externe website) staat welke gemeenten meedoen.

De ontheffing is 5 jaar geldig.

Ja, als de bestuurder zich aan de regels houdt. In een proef van 2 jaar is gekeken naar de veiligheid. Uit deze test bleek dat er geen toename was in het aantal ongelukken. Ook waren er geen extra meldingen over overlast.

Als een speedpedelec op het fietspad mag rijden, voelen veel gebruikers zich veiliger. We verwachten dat hierdoor meer mensen de speedpedelec gaan gebruiken, en minder mensen de auto. Dat is beter voor het milieu, en het zorgt voor minder drukte en minder parkeerproblemen.

Wel wordt het iets drukker op het fietspad. Daarom is het belangrijk dat de speedpedelec rustig rijdt en rekening houdt met andere fietsers. Als dat niet gebeurt, kan dat gevaarlijk zijn en voelen andere fietsers zich onveilig.

Speedpedelecs moeten zich aanpassen aan andere fietsers. Uit testen in Amersfoort en Rotterdam blijkt dat fietsers zich niet onveiliger voelen. Soms voelen zij zich zelfs iets veiliger.

Ja, als de bestuurder zich aan de regels houdt, is het veilig. In eerdere proeven, zoals in Amersfoort en Rotterdam, is gekeken naar de effecten.
Daaruit blijkt dat er geen extra ongelukken of problemen zijn gemeld door de komst van de speedpedelec. De meldingen die er wél zijn, gaan vooral over de drukte op het fietspad, niet over gevaarlijk gedrag van de speedpedelec.

De politie controleert of iemand te hard rijdt of gevaarlijk rijdt met een speedpedelec. Wij controleren of iemand op de juiste plek rijdt en of diegene een geldige ontheffing heeft. Op dit moment zorgt de speedpedelec niet voor overlast op het fietspad. Dat is anders bij scooters en bromfietsen. Die zorgen vaker voor overlast, en daar controleert de politie dan ook strenger op.

Op dit moment is er geen landelijke wet die het gebruik van de speedpedelec op het fietspad toestaat. Volgens de wet is een speedpedelec een bromfiets. Dat heeft het ministerie in 2017 bepaald. Het ministerie wil deze wet voorlopig niet veranderen.

Toch willen sommige gemeenten en de provincie Utrecht dat de speedpedelec wél op het fietspad mag rijden. Daarom is gekozen voor een andere oplossing: een individuele ontheffing. Met deze ontheffing mag de speedpedelec in bepaalde gebieden toch op het fietspad rijden. De hoop is dat dit goede voorbeelden oplevert. Die voorbeelden kunnen helpen om de landelijke regels in de toekomst wél aan te passen.

Een maximumsnelheid van 25 km/uur is niet mogelijk. In artikel 87 van het RVV(Verwijst naar een externe website) staat dat het bevoegd gezag geen mogelijkheden heeft om van de vastgestelde maximumsnelheden af te wijken. In artikel 20 van het RVV(Verwijst naar een externe website) staat dat binnen de bebouwde kom de volgende maximumsnelheden gelden: voor bromfietsen en gehandicaptenvoertuigen, uitgerust met een motor: op het fiets/bromfietspad 30 km per uur. Rotterdam wilde ook maximaal 25 per uur opnemen, maar heeft dit op basis van wetgeving aangepast naar 30 km per uur.

Vanuit Tour de Force, het landelijke samenwerkingsprogramma op het gebied van fiets, is er in maart 2021 een onderzoek van Verkeerskundig adviesbureau DTV Consultants gepubliceerd over de speedpedelec en de plaats op de weg. Conclusie uit het onderzoek is dat het wenselijk zou zijn als de speedpedelecs op het fietspad zouden kunnen rijden mits zij een maximumsnelheid van 25 of 30 km/u daarbij hanteren. Uit een enquête onder wegbeheerders in Nederland is gebleken dat driekwart de speedpedelec ziet als een mobiliteitsoplossing.

Het grootste knelpunt van de ontheffing bleek de uitgifte te zijn. Na onderzoek is het juridisch mogelijk gebleken dit onder mandaat van een andere overheid/wegbeheerder af te geven. Omdat de provincie weinig ervaring heeft met het uitgeven van ontheffingen en hier geen goed ingericht systeem voor heeft, is de verstrekking van ontheffingen onder gebracht bij de gemeente Utrecht. Hierbij wordt gewerkt conform de AVG-richtlijnen. Het mandaat voor deze ontheffing zal door andere overheden aan de gemeente Utrecht gegeven worden.

Deelname is vrijwillig en is aan het gemeentebestuur.

In de voorwaarden van de ontheffing is het volgende opgenomen: schades die voortvloeien uit het gebruik van deze ontheffing zijn geheel voor risico van de ontheffinghouder.